Działanie na szkodę spółki to termin, który w polskim prawie ma szczególne znaczenie. Odnosi się do sytuacji, gdy osoby zarządzające majątkiem spółki, takie jak członkowie zarządu czy rady nadzorczej, podejmują decyzje lub działania prowadzące do poważnych strat materialnych dla firmy. Przestępstwo to jest szczegółowo uregulowane w Kodeksie Karnym oraz Kodeksie Spółek Handlowych, chroniąc interesy spółki, jej wierzycieli i inwestorów.
Podstawy prawne odpowiedzialności karnej
Podstawą prawną odpowiedzialności za działanie na szkodę spółki jest art. 296 Kodeksu Karnego. Definiuje on działanie na szkodę jako przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu. Osoba, która przez nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków zarządczych doprowadzi spółkę do znacznej szkody majątkowej, może być skazana na karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Przestępstwo to jest też często określane jest jako niegospodarność lub nadużycie zaufania.
Kodeks Spółek Handlowych również zawiera przepisy dotyczące odpowiedzialności karnych, zwłaszcza w artykułach 586-595. Regulacje te mówią o możliwości nałożenia kar finansowych oraz ograniczeniach wolności.
Za działanie na szkodę spółki można uznać różne czyny - prowadzenie działalności konkurencyjnej wobec spółki, zatajenie istotnych informacji finansowych czy podejmowanie ryzykownych decyzji inwestycyjnych bez pokrycia w realnych wartościach spółki. Często spotykane jest przekraczanie uprawnień przez członków zarządu, co może prowadzić do finansowych strat lub zobowiązań szkodliwych dla firmy. Więcej informacji na temat działań na szkodę spółki znajdą Państwo na stronie: https://www.karh.pl/dzialanie-na-szkode-spolki/.
Odpowiedzialność członków zarządu i innych osób w firmie
Osoby zarządzające firmą mają szczególne obowiązki wynikające z pełnionych funkcji oraz formalnie zapisane w przepisach prawa zobowiązania dbania o dobro firmy. Każdy członek zarządu musi wykazać się kompetencjami w zarządzaniu, etyką i uczciwością.
Odpowiedzialność karna członków zarządu wynika z art. 296 Kodeksu Karnego oraz przepisów Kodeksu Spółek Handlowych. Kary mogą obejmować grzywny, ograniczenia wolności oraz długoterminowe pozbawienie wolności. Szczególnie poważne konsekwencje spotykają osoby, które umyślnie naruszają prawo przez fałszowanie dokumentów czy świadome wprowadzanie wspólników lub inwestorów w błąd.
Przykładem może być sytuacja, gdy członek zarządu podejmuje decyzje finansowe bez wystarczającego pokrycia w aktywach firmy lub zaciąga kredyty wiedząc, że firma nie będzie mogła ich obsłużyć. Warto zaznaczyć, że odpowiedzialność nie leży tylko na członkach zarządu. Wspólnicy większościowi również mają określone przez prawo obowiązki i odpowiedzialności wpływające na losy firmy.
Działanie na szkodę spółki to poważne przestępstwo mogące mieć dalekosiężne konsekwencje zarówno dla samej firmy jak i jej zarządzających.
Należyta staranność i transparentność
Zapobieganie działaniu na szkodę firmy wymaga należytej staranności zarówno w zarządzaniu jak i kontroli wewnętrznej. Spółki powinny wdrażać procedury monitorujące decyzje zarządu i ich wpływ na finanse przedsiębiorstwa. Szkolenia z zakresu etyki biznesowej oraz przepisów prawa są bardzo ważne dla ukształtowania świadomości odpowiedzialności wśród kadry kierowniczej. Transparentność działań firmy to kolejny ważny element zapobiegania nadużyciom. Jawność informacji o finansach i strategiach wspiera wewnętrzną kontrolę oraz buduje zaufanie inwestorów i wspólników.
Rekomendacje dla firm
Aby zabezpieczyć się przed działaniem na szkodę przedsiębiorstwa zarówno kadra kierownicza jak i sama firma powinny regularnie przeprowadzać audyty oraz oceny ryzyka związane z działalnością gospodarczą. Wprowadzenie jasnych procedur dotyczących podejmowania decyzji mogących wpłynąć na majątek przedsiębiorstwa oraz regularna ocena tych procesów mogą znacząco zmniejszyć ryzyko nadużyć.
Zapraszamy również do lektury artykułu: Co grozi za naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa?
Adwokat Prawo Karne - kancelaria Kraków
dr Aleksandra Rychlewska-Hotel
ul. Rynek Dębnicki 6/3a
30-319 Kraków
tel. 12 3072126