Hemoglobina glikowana (HbA1c) jest jednym z kryteriów rozpoznania cukrzycy. Dowiedz się, czym jest hemoglobina glikowana i jakie są jej prawidłowe wartości, a jakie wskazują na cukrzycę. Sprawdź, jak przygotować się do badania hemoglobiny glikowanej i dlaczego warto wykonywać to badanie w ramach profilaktyki lub diagnostyki cukrzycy.
Czym jest hemoglobina glikowana?
O hemoglobinie glikowanej mówimy w odniesieniu do hemoglobiny występującej we krwi, która uległa glikacji, czyli procesowi polegającemu na przyłączeniu się glukozy do białka znajdującego się w hemoglobinie. Poziom hemoglobiny glikowanej może odzwierciedlić stężenie glukozy we krwi w ciągu ostatnich 2–3 miesięcy. Wynika to z czasu przeżycia krwinki czerwonej, który wynosi około 120 dni. W związku z tym hemoglobina glikowana jest dobrym wskaźnikiem wyrównania cukrzycy w okresie ostatnich kilku tygodni.
Hemoglobina glikowana w diagnostyce cukrzycy
Do niedawna kryterium rozpoznania cukrzycy było dwukrotne oznaczenie poziomu glukozy we krwi. Jeżeli w obydwu badaniach poziom glukozy przekracza 125 mg/dl, oznacza to diagnozę cukrzycy. Zalecenie Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego z 2021 roku dodało jeszcze jedno kryterium rozpoznania cukrzycy, którym jest poziom hemoglobiny glikowanej. Jeżeli badanie HbA1c (hemoglobina glikowana) daje wynik większy niż 6,5%, lekarz może postawić diagnozę cukrzycy już po jednorazowym wykonaniu tego badania.
Jakie są prawidłowe wartości hemoglobiny glikowanej?
Odsetek hemoglobiny glikowanej zależy od poziomu glukozy we krwi. U osób z prawidłowym stężenie glukozy we krwi, będzie on wynosił między 4% a 6%. Podczas oceny poziomu hemoglobiny glikowanej należy wziąć pod uwagę także wiek pacjenta oraz jego stan zdrowia:
- u dzieci i młodzieży powinien on wynosić <6,5%;
- u pacjentów z rozpoznaną cukrzycą typu 1. lub krótkotrwałą cukrzycą typu 2. <6,5%;
- u kobiet planujących ciążę i będących w I trymestrze <6,5%;
- u kobiet w II i III trymestrze ciąży <6%;
- u osób starszych oraz pacjentów po zawałach i udarach <8%.
Dlaczego warto wykonywać badanie HbA1c?
Badanie hemoglobiny glikowanej dostarcza cenne informacje na temat gospodarki węglowodanowej. Wyniki badania informują o średnim poziomie glikemii z ostatnich trzech miesięcy, co umożliwia lekarzowi:
- zdiagnozowania nowej cukrzycy;
- ocenę skuteczności wdrożonych metod leczenia cukrzycy;
- weryfikację stosowania się pacjenta do zaleceń lekarza;
- ocenę ryzyka powikłań cukrzycy.
Jak przygotować się do badania hemoglobiny glikowanej?
Badanie hemoglobiny glikowanej nie wymaga od pacjenta specjalnego przygotowania. Do analizy laboratoryjnej wystarczy próbka krwi pobranej z żyły łokciowej pacjenta. Stawiając się na badaniu, nie trzeba być na czczo, nie ma również potrzeby odstawiania leków. Na wyniki badania nie wpływa pora dnia, o której została pobrana próbka krwi.
Badanie HbA1c można wykonać w Punktach Pobrań ALAB laboratoria.