Cykl spotkań ma na celu przybliżenie historii miasta Sosnowca.
– Chcielibyśmy w sposób szczególny uwypuklić podwaliny społeczne i kulturowe powstającego i rozwijającego się ośrodka miejskiego. Sosnowiec oficjalnie powstał w roku 1902, gdy Polska pozostawała pod zaborami. Miasto znajdowało się w zaborze rosyjskim, co miało różnorakie, nie zawsze pozytywne konsekwencje. Przykładowo – pomimo, iż obszar Sosnowca, znacznie mniejszy niż dziś, zamieszkiwało ponad sześćdziesiąt tysięcy osób, jego lokalizacja w zaborze rosyjskim i związana z tym carska polityka miejska, nie ułatwiała uzyskania praw miejskich. Udało się to jednak dzięki działalności wielu osób z różnych środowisk i istniejących wtedy organizacji – tłumaczy Paweł Ptak z Teatru Zagłębia. – Projekt przybliżać genezę Sosnowca i jego rozwój z różnych perspektyw. – Między innymi sięgniemy do początków kolei i przemysłu na tym terenie. Interesować nas również będą ludzie, zarówno ci z pierwszych stron ówczesnych gazet, jak i ci skromniejsi, mniej widoczni na co dzień, ale bez których nie byłoby dzisiejszego miasta. Naszą perspektywą będzie wiek XX, ale także dekady wcześniejsze – dodaje Ptak.
Jako prelegentów zaprosiliśmy osoby związane z Instytutem Zagłębia Dąbrowskiego działającym przy sosnowieckim Pałacu Schoena – Muzeum w Sosnowcu: dr Magdalenę Boczkowską, dr Pawła Dudę, dr Witolda Wieczorka i prof. dr hab. Dariusza Nawrota. Wykładom towarzyszyć będą prezentacje multimedialne. Przeprowadzone będą na terenie Teatru Zagłębia w Sosnowcu.
Plan spotkań:
23.09.2024 g. 17.00 Nie tylko dworzec i wodociągi – Maczki – zagłębiowskie Chatou – wykład dr Paweł Duda
Dzielnica Maczki rozwijała się niezależnie od Sosnowca. Ta położona pośród lasów enklawa zyskała swoje znaczenie dzięki przygranicznemu położeniu i poprowadzeniu tędy kolei warszawsko-wiedeńskiej. Jednocześnie pojawiła się też kolej iwanogrodzko-dąbrowska, co sprawiło że Maczki zwane wówczas Granicą stały się najważniejszym węzłem kolejowym w okolicy. Granica była ostatnią stacją imperium rosyjskiego. Wodociągi maczkowskie to z kolei przykład budowli, która stała się jedną z najbardziej sztandarowych budowli wolnej Polski.
28.10.2024 g. 17.00 Jak browar rósł razem z miastem – wykład dr Witold Wieczorek
Lata 80. XIX wieku to początek zabiegów o utworzenie miasta Sosnowca oraz czas powstawania licznych zakładów przemysłowych na terenie jego późniejszych dzielnic. Jednym z nich był Browar Gwarectwa Hr. Renard.
Podobnie jak starania o nadanie praw miejskich tak i rozbudowa tego zakładu trwała do roku 1902. Wtedy Sosnowiec stał się miastem a browar kompletnym zakładem.
18.11.2024 g. 17.00 Sosnowiec – Miasto, które stworzyła kolej – Wykład prof. dr hab. Dariusz Nawrot
Czym byłby współczesny Sosnowiec bez kolei? W czasach alternatywnego transportu kołowego jesteśmy w stanie sobie to wyobrazić. Ale sto, sto pięćdziesiąt lat temu byłoby naprawdę trudno. Kolej jako element miastotwórczy w przypadku Sosnowca jest czymś oczywistym. Bez nich trudno wyobrazić sobie rozwój górnictwa oraz innych gałęzi przemysłu. Tym bardziej, że lokalizacja Sosnowca dawała ogromne możliwości bezcłowego handlu na terenie całego imperium rosyjskiego. Dodajmy transport osobowy, który miał też ogromne znaczenie. W Sosnowcu przekraczano granicę, wiodły szlaki kolejowe we wszystkich kierunkach. Bardzo ważnym czynnikiem, nie tylko prestiżowym było to, że przez Sosnowiec przebiegała kolej warszawsko-wiedeńska.
09.12.2024 g. 17.00 Klara, Emma i Fanny – początki herstorii Sosnowca – Wykład dr Magdalena Boczkowska
Początki Sosnowca oczami kobiet, które brały czynny udział w powstawaniu i rozwoju miasta. Pochodzą głównie ze środowiska sosnowieckich przemysłowców. Jako świadkinie historii były nie tylko jej biernymi uczestniczkami, ale też działały na wielu niwach. Dzięki ich wspomnieniom wiemy dużo o początkach miasta.
Wstęp na spotkania jest darmowy, ale ze względów logistycznych prosimy o wcześniejsze zapisywanie grup zorganizowanych mailowo p.ptak@teatrzaglebia.pl lub telefonicznie 883 100 995.
Organizatorem spotkań jest Fundacja Szafa Gra. Zadanie jest finansowane ze środków Gminy Sosnowiec